Ένα ιδιότυπο και πολύπλευρο μπρα ντε φερ παίζεται τις τελευταίες
ημέρες ανάμεσα στην κυβέρνηση και τα κόμματα που την στηρίζουν από τη
μία, και την Τρόικα (ΕΕ, ΔΝΤ, ΕΚΤ) με τις τράπεζες από την άλλη, ενώ σε
απόσταση ημερών πλέον ελλοχεύει η χρεοκοπία.
Αφ' ενός η κυβέρνηση προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στις απαιτήσεις των δανειστών, για ακόμα μεγαλύτερες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, και στις διάφορες «κόκκινες γραμμές» των κομμάτων που έχουν το βλέμμα στις επερχόμενες εκλογές, και αφ' ετέρου έχει να λύσει τον γόρδιο δεσμό με το κούρεμα των ομολόγων (PSI) καθώς οι τράπεζες δέχονται μικρότερο επιτόκιο αλλά δεν θέλουν να ανακεφαλαιωθούν με κοινές μετοχές, αφού αυτό θα σημάνει πρακτικά κρατικοποίηση. Ουσιαστικά, το PSI, η νέα δανειακή σύμβαση και τα νέα μέτρα που θα περιλαμβάνει το «Νέο Μνημόνιο» είναι αλληλένδετα ζητήματα που το ένα δεν προχωρά χωρίς το άλλο, αλλά όλα πρέπει να κλείσουν τις επόμενες ημέρες, καθώς στα μέσα Μαρτίου λήγουν ομόλογα ύψους 14 δισ. ευρώ, για τα οποία το Δημόσιο δεν έχει ρευστό. Ουσιαστικά, η κυβέρνηση κάνει αγώνα δρόμου με αντίπαλο το χρόνο για να προλάβει να συμφωνήσει το PSI και τη νέα δανειακή σύμβαση ώστε να αποφύγουμε την επίσημη χρεοκοπία.
Οι τελευταίες πληροφορίες συγκλίνουν πως η ανακοίνωση της συμφωνίας για το PSI είναι πλέον θέμα ωρών. Ο ιδιωτικός τομέας, κυρίως οι τράπεζες, δια του IFF έχουν αποδεχτεί ένα αρκετά χαμηλότερο μέσο επιτόκιο (3,5 με 3,6%) από αυτό που ζητούσαν αρχικά, υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρχει κάποια ρήτρα ανάπτυξης. Δηλαδή στα νέα ομόλογα το επιτόκιο μπορεί να είναι γύρω στο 3%, αλλά να αυξάνεται ακόμα και στο 4% στην περίπτωση που η Ελλάδα εμφανίσει ανάπτυξη μετά το 2020. Με αυτόν τον τρόπο, οι ζημιές για τις τράπεζες μπορεί να πέσουν λίγο κάτω από το 70%, που είχε ανακοινώσει ο Ευάγγελος Βενιζέλος.
Αν όμως το θέμα του PSI βαίνει προς θετική ολοκλήρωση, αυτό δεν συμβαίνει με τα νέα μέτρα που ζητούν οι Τροϊκανοί στο λεγόμενο «προμνημόνιο». Οι επικεφαλής της Τρόικα, παρότι αφήνουν επιτέλους μια χαραμάδα αισιοδοξίας για τον 13ο και τον 14ο μισθό, επιμένουν στην μείωση του κατώτατου μισθού. Το επιχείρημά τους είναι «απλό»: Η Ελλάδα έχει την δεύτερη μεγαλύτερη ανεργία στους νέους στην Ευρώπη και ταυτόχρονα έναν από τους μεγαλύτερους βασικούς μισθούς ανάμεσα στις «προβληματικές» χώρες του Νότου (Πορτογαλία, Ιταλία, Ελλάδα, Ισπανία). Ωστόσο, Νέα Δημοκρατία και ΛΑΟΣ έχουν δηλώσει ότι δεν αποδέχονται μείωση, και πολλοί βουλευτές του ΠΑΣΟΚ έχουν πει ότι δεν θα ψηφίσουν μια τέτοια διάταξη, αν δεν υπάρχει συμφωνία των κοινωνικών εταίρων. Και μια συμφωνία σε τέτοια κατεύθυνση δεν φαίνεται να υπάρχει καθώς, όπως έγινε γνωστό, στις διαπραγματεύσεις της ΓΣΕΕ με τον ΣΕΒ (βιομήχανοι), ΕΣΕΕ (έμποροι), και ΓΣΕΒΕΕ (βιοτέχνες) υπήρξε συμφωνία για το αντίθετο: δηλαδή την διατήρηση του κατώτατου μισθού αλλά και του 13ου και του 14ου μισθού.
Αντίστοιχο πρόβλημα υπάρχει και στο θέμα των επικουρικών, αν και η Νέα Δημοκρατία δείχνει να κατεβάζει τις αρχικές αντιπολιτευτικές κορώνες και να συζητά πλέον το ψαλίδισμά των συντάξεων με «κάτω όριο» τα 300 ευρώ. Ενδεικτικό των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν τα κόμματα στο θέμα των νέων σκληρών μέτρων, είναι το γεγονός ότι οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ ζήτησαν να γίνει ένα άτυπο εσωτερικό δημοψήφισμα και γι' αυτό θα υπάρξει νέα συνεδρίαση της ΚΟ του ΠΑΣΟΚ την ερχόμενη εβδομάδα.
Μεγάλο πρόβλημα είναι όμως και η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών μετά το PSI. Όπως έχει διακυρήξει και επανέλαβε χτες ο απερχόμενος πρόεδρος του Γιώργος Παπανδρέου, το ΠΑΣΟΚ δεν θα δεχτεί να γίνει ανακεφαλαιοποίηση με προνομιούχες μετοχές. Ο Γιώργος Παπανδρέου ζητά το κράτος να πάρει κοινές μετοχές, πράγμα που σημαίνει με απλά λόγια ότι οι ελληνικές τράπεζες θα κρατικοποιηθούν. Αντίστοιχη τοποθέτηση έκανε χτες και ο υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος τονίζοντας ότι «ο λαός στηρίζει τις τράπεζες με ένα δυσθεώρητο ποσό 40 δισ. ευρώ, αυτό βαραίνει το δημόσιο χρέος και ο ελληνικός λαός πρέπει να έχει στα χέρια του αντίστοιχα περιουσιακά δικαιώματα και την προοπτική να ανακτήσει αυτά τα ποσά στο μέλλον». Οι τράπεζες όμως δεν αποδέχονται κάτι τέτοιο και αντιπροτείνουν να δώσουν κοινές μετοχές άνευ ψήφου. Όπως φαίνεται, το θέμα αυτό θα είναι μία από τις πιο καυτές αποφάσεις που θα κληθούν να πάρουν οι τρεις πολιτικοί αρχηγοί στη σύσκεψη υπό τον Παπαδήμο, η οποία είχε προγραμματιστεί για σήμερα αλλά αναβλήθηκε.
Την ίδια ώρα σημαντικό πρόβλημα εξακολουθεί να παραμένει το ύψος της συμμετοχής των ιδιωτών στο κούρεμα του χρέους. Η συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου 2011 μιλούσε για 100% συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα. Αυτό όμως δεν φαίνεται επί του παρόντος δυνατό, οπότε θεωρείται πλέον δεδομένη η ψήφιση της «ρήτρας συλλογικής δράσης» από την ελληνική Βουλή, μια διάταξη που ουσιαστικά θα κάνει το κούρεμα υποχρεωτικό σε όλους τους ιδιώτες που κατέχουν ελληνικά ομόλογα (εξαιρουμένων των ομολόγων κάτω των 100.000 ευρώ). Ακόμα κι αυτό όμως δεν κρίνεται αρκετό από το ΔΝΤ, που θεωρεί ό,τι το ελληνικό χρέος δεν θα γίνει βιώσιμο αν δεν συμμετάσχει στο κούρεμα και ο δημόσιος τομέας, δηλαδή η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με τα ελληνικά ομόλογα που έχει αγοράσει και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της ευρωζώνης. Ομως, το κούρεμα των ομολόγων της ΕΚΤ δεν το αποδέχεται -μέχρι στιγμής- το Βερολίνο, που τονίζει σε κάθε περίσταση ότι το κούρεμα δεν θα αφορά τα ελληνικά ομόλογα της ΕΚΤ, αλλά τις τράπεζες που θα πρέπει να αποδεχτούν τις απώλειες.
Το μόνο δεδομένο είναι πάντως ότι όλα πρέπει να έχουν κλείσει -το αργότερο- μέχρι την Κυριακή το βράδυ. Κι αυτό γιατί την Δευτέρα ο υπουργός Οικονομικών θα πρέπει να πάει στο Eurogroup και να παρουσιάσει το σχέδιο του PSI και τη συμφωνία με την Τρόικα για τα νέα μέτρα. Εκεί θα συζητηθεί εκτός απροόπτου και ένα ακόμα θέμα που καίει τα τρία κόμματα που συγκυβερνούν. Και αυτό δεν είναι άλλο από τις γραπτές δεσμεύσεις που θα ζητήσουν οι εταίροι για να είναι βέβαιοι ότι τα μέτρα θα εφαρμοστούν και μετά τις εκλογές...
Αφ' ενός η κυβέρνηση προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στις απαιτήσεις των δανειστών, για ακόμα μεγαλύτερες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, και στις διάφορες «κόκκινες γραμμές» των κομμάτων που έχουν το βλέμμα στις επερχόμενες εκλογές, και αφ' ετέρου έχει να λύσει τον γόρδιο δεσμό με το κούρεμα των ομολόγων (PSI) καθώς οι τράπεζες δέχονται μικρότερο επιτόκιο αλλά δεν θέλουν να ανακεφαλαιωθούν με κοινές μετοχές, αφού αυτό θα σημάνει πρακτικά κρατικοποίηση. Ουσιαστικά, το PSI, η νέα δανειακή σύμβαση και τα νέα μέτρα που θα περιλαμβάνει το «Νέο Μνημόνιο» είναι αλληλένδετα ζητήματα που το ένα δεν προχωρά χωρίς το άλλο, αλλά όλα πρέπει να κλείσουν τις επόμενες ημέρες, καθώς στα μέσα Μαρτίου λήγουν ομόλογα ύψους 14 δισ. ευρώ, για τα οποία το Δημόσιο δεν έχει ρευστό. Ουσιαστικά, η κυβέρνηση κάνει αγώνα δρόμου με αντίπαλο το χρόνο για να προλάβει να συμφωνήσει το PSI και τη νέα δανειακή σύμβαση ώστε να αποφύγουμε την επίσημη χρεοκοπία.
Οι τελευταίες πληροφορίες συγκλίνουν πως η ανακοίνωση της συμφωνίας για το PSI είναι πλέον θέμα ωρών. Ο ιδιωτικός τομέας, κυρίως οι τράπεζες, δια του IFF έχουν αποδεχτεί ένα αρκετά χαμηλότερο μέσο επιτόκιο (3,5 με 3,6%) από αυτό που ζητούσαν αρχικά, υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρχει κάποια ρήτρα ανάπτυξης. Δηλαδή στα νέα ομόλογα το επιτόκιο μπορεί να είναι γύρω στο 3%, αλλά να αυξάνεται ακόμα και στο 4% στην περίπτωση που η Ελλάδα εμφανίσει ανάπτυξη μετά το 2020. Με αυτόν τον τρόπο, οι ζημιές για τις τράπεζες μπορεί να πέσουν λίγο κάτω από το 70%, που είχε ανακοινώσει ο Ευάγγελος Βενιζέλος.
Αν όμως το θέμα του PSI βαίνει προς θετική ολοκλήρωση, αυτό δεν συμβαίνει με τα νέα μέτρα που ζητούν οι Τροϊκανοί στο λεγόμενο «προμνημόνιο». Οι επικεφαλής της Τρόικα, παρότι αφήνουν επιτέλους μια χαραμάδα αισιοδοξίας για τον 13ο και τον 14ο μισθό, επιμένουν στην μείωση του κατώτατου μισθού. Το επιχείρημά τους είναι «απλό»: Η Ελλάδα έχει την δεύτερη μεγαλύτερη ανεργία στους νέους στην Ευρώπη και ταυτόχρονα έναν από τους μεγαλύτερους βασικούς μισθούς ανάμεσα στις «προβληματικές» χώρες του Νότου (Πορτογαλία, Ιταλία, Ελλάδα, Ισπανία). Ωστόσο, Νέα Δημοκρατία και ΛΑΟΣ έχουν δηλώσει ότι δεν αποδέχονται μείωση, και πολλοί βουλευτές του ΠΑΣΟΚ έχουν πει ότι δεν θα ψηφίσουν μια τέτοια διάταξη, αν δεν υπάρχει συμφωνία των κοινωνικών εταίρων. Και μια συμφωνία σε τέτοια κατεύθυνση δεν φαίνεται να υπάρχει καθώς, όπως έγινε γνωστό, στις διαπραγματεύσεις της ΓΣΕΕ με τον ΣΕΒ (βιομήχανοι), ΕΣΕΕ (έμποροι), και ΓΣΕΒΕΕ (βιοτέχνες) υπήρξε συμφωνία για το αντίθετο: δηλαδή την διατήρηση του κατώτατου μισθού αλλά και του 13ου και του 14ου μισθού.
Αντίστοιχο πρόβλημα υπάρχει και στο θέμα των επικουρικών, αν και η Νέα Δημοκρατία δείχνει να κατεβάζει τις αρχικές αντιπολιτευτικές κορώνες και να συζητά πλέον το ψαλίδισμά των συντάξεων με «κάτω όριο» τα 300 ευρώ. Ενδεικτικό των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν τα κόμματα στο θέμα των νέων σκληρών μέτρων, είναι το γεγονός ότι οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ ζήτησαν να γίνει ένα άτυπο εσωτερικό δημοψήφισμα και γι' αυτό θα υπάρξει νέα συνεδρίαση της ΚΟ του ΠΑΣΟΚ την ερχόμενη εβδομάδα.
Μεγάλο πρόβλημα είναι όμως και η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών μετά το PSI. Όπως έχει διακυρήξει και επανέλαβε χτες ο απερχόμενος πρόεδρος του Γιώργος Παπανδρέου, το ΠΑΣΟΚ δεν θα δεχτεί να γίνει ανακεφαλαιοποίηση με προνομιούχες μετοχές. Ο Γιώργος Παπανδρέου ζητά το κράτος να πάρει κοινές μετοχές, πράγμα που σημαίνει με απλά λόγια ότι οι ελληνικές τράπεζες θα κρατικοποιηθούν. Αντίστοιχη τοποθέτηση έκανε χτες και ο υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος τονίζοντας ότι «ο λαός στηρίζει τις τράπεζες με ένα δυσθεώρητο ποσό 40 δισ. ευρώ, αυτό βαραίνει το δημόσιο χρέος και ο ελληνικός λαός πρέπει να έχει στα χέρια του αντίστοιχα περιουσιακά δικαιώματα και την προοπτική να ανακτήσει αυτά τα ποσά στο μέλλον». Οι τράπεζες όμως δεν αποδέχονται κάτι τέτοιο και αντιπροτείνουν να δώσουν κοινές μετοχές άνευ ψήφου. Όπως φαίνεται, το θέμα αυτό θα είναι μία από τις πιο καυτές αποφάσεις που θα κληθούν να πάρουν οι τρεις πολιτικοί αρχηγοί στη σύσκεψη υπό τον Παπαδήμο, η οποία είχε προγραμματιστεί για σήμερα αλλά αναβλήθηκε.
Την ίδια ώρα σημαντικό πρόβλημα εξακολουθεί να παραμένει το ύψος της συμμετοχής των ιδιωτών στο κούρεμα του χρέους. Η συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου 2011 μιλούσε για 100% συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα. Αυτό όμως δεν φαίνεται επί του παρόντος δυνατό, οπότε θεωρείται πλέον δεδομένη η ψήφιση της «ρήτρας συλλογικής δράσης» από την ελληνική Βουλή, μια διάταξη που ουσιαστικά θα κάνει το κούρεμα υποχρεωτικό σε όλους τους ιδιώτες που κατέχουν ελληνικά ομόλογα (εξαιρουμένων των ομολόγων κάτω των 100.000 ευρώ). Ακόμα κι αυτό όμως δεν κρίνεται αρκετό από το ΔΝΤ, που θεωρεί ό,τι το ελληνικό χρέος δεν θα γίνει βιώσιμο αν δεν συμμετάσχει στο κούρεμα και ο δημόσιος τομέας, δηλαδή η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με τα ελληνικά ομόλογα που έχει αγοράσει και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της ευρωζώνης. Ομως, το κούρεμα των ομολόγων της ΕΚΤ δεν το αποδέχεται -μέχρι στιγμής- το Βερολίνο, που τονίζει σε κάθε περίσταση ότι το κούρεμα δεν θα αφορά τα ελληνικά ομόλογα της ΕΚΤ, αλλά τις τράπεζες που θα πρέπει να αποδεχτούν τις απώλειες.
Το μόνο δεδομένο είναι πάντως ότι όλα πρέπει να έχουν κλείσει -το αργότερο- μέχρι την Κυριακή το βράδυ. Κι αυτό γιατί την Δευτέρα ο υπουργός Οικονομικών θα πρέπει να πάει στο Eurogroup και να παρουσιάσει το σχέδιο του PSI και τη συμφωνία με την Τρόικα για τα νέα μέτρα. Εκεί θα συζητηθεί εκτός απροόπτου και ένα ακόμα θέμα που καίει τα τρία κόμματα που συγκυβερνούν. Και αυτό δεν είναι άλλο από τις γραπτές δεσμεύσεις που θα ζητήσουν οι εταίροι για να είναι βέβαιοι ότι τα μέτρα θα εφαρμοστούν και μετά τις εκλογές...
Δημοσίευση σχολίου